Het was ooit mijn droom om ooit weer te kunnen genieten van een lekker glutenvrij zuurdesembrood. Ik kan je zeggen, het is mij eindelijk gelukt! Met een elftal aan glutenvrije zuurdesemstarters ben ik gaan experimenteren. Vandaag deel ik mijn recept en mijn tips voor het maken van een glutenvrije zuurdesemstarter. Ik kan je zeggen het heel verslavend om hiermee aan de slag te gaan, het is zo ongelofelijk leuk om jouw eigen glutenvrije zuurdesembrood te bakken dat ook nog eens niet van normaal zuurdesembrood te onderscheiden is!
Zo maak je een glutenvrije zuurdesemstarter
Het stond al zeker 3 jaar op mijn to bake list om een glutenvrij zuurdesembrood te maken. Alleen op het moment dat ik ging googlen hoe ik dit voor elkaar zou kunnen krijgen, schrokken alle vaktermen mij af. Naar mijn idee was het ingewikkeld en tijdrovend, dat is nog net iets waar ik een hekel aan heb. Ik ben er de afgelopen periode achtergekomen dat het veel makkelijker kan zijn dan je op internet leest. Zeker wanneer jouw starter eenmaal actief is en je een aantal broden hebt gebakken, zal je zien dat je er handig in wordt. Het werkt verslavend! Een glutenvrij zuurdesemstarter is eigenlijk niets meer dan een eenvoudige mix van glutenvrij meel en water die dagelijks wordt gevoerd. In de loop van ongeveer 6-10 dagen wordt dit mengsel, volgens een regelmatig voedingsschema, groter en vormt het grote bellen die een brood kunnen laten rijzen. Een glutenvrije zuurdesemstarter is eigenlijk een levende versie van gist, maar veel beter voor de spijsvertering. Wanneer je begint met het maken van een starter moet deze twee keer per dag gevoerd worden, één keer ‘s ochtends en één keer ‘s avonds. Het helpt mij enorm om het meel alvast af te wegen vantevoren, dit staat dan al klaar. Dat scheelt ‘s avonds of ‘s ochtends een extra handeling. Zeker in het begin zijn de voedingen op tijd heel erg belangrijk. Zo is de kans dat het fout gaat aanzienlijk kleiner dan wanneer je hier minder secuur in bent.
De term 100% hydratatie
De term 100% hydratatie kom je vast en zeker wel eens tegen. Het betekent eigenlijk niets meer dan dat er gelijke delen meel en water gebruikt zijn. Doordat glutenvrij mee meer vocht opneemt gebruik ik vaak net iets meer water om ervoor te zorgen dat mijn glutenvrije starter niet droog wordt. Deze moet dik en plakkerig zijn maar geen cement. Dus doe dit echt op gevoel. 🙂
De glutenvrije starter
Dit is het belangrijkste onderdeel van het glutenvrije zuurdsembrood. Een bruisende starter levert namelijk heel mooi brood op, dit is de basis. Ik kan je zeggen, ik liet altijd al een plant doodgaan dus ik dacht echt dat ik mijn starter niet goed kon onderhouden, maar mij is het gelukt. Dus jij kan het helemaal!
Ik voed mijn glutenvrije starter graag met glutenvrij havermeel. Maar je kan ook kiezen voor een combinatie van glutenvrij havermeel en sorghummeel of rijstmeel. Dit werkt ook echt perfect! Naar mate jouw starter meer volwassen zal worden kun je meer variëren met verschillende glutenvrije meelsoorten. Doe dit alleen nog niet in de beginfase. Ik voed mijn starters nu ook regelmatig met enkel quinoameel, boekweitmeel, havermeel, rijstmeel of sorghummeel, dat kunnen ze nu aan en doen het er fantastisch op!
Belangrijke noot: geef jouw starter geen zetmeel zoals tapiocameel of aardappelzetmeel. Dit werkt namelijk niet, dit meel gebruiken we alleen om het brood te maken.
De starter hoort niet waterig te zijn maar een dikke pasta. De starter mag ook niet te droog zijn, als dat zo is voeg je iets meer lauwwarm water toe.
Kies jouw glultenvrije melen
Wanneer je start met het maken van een glutenvrije zuurdesemstarter gaat er vast een glutenvrije wereld voor jouw open aan meelsoorten. Ik vind het fanastisch om ermee te experimenteren. Voor het maken van jouw starter kun je zelf een combinatie maken of een meelsoort kiezen. Wanneer jouw starter wat meer volwassen is kun je ook variëren. Zelf ben ik begonnen met glutenvrij havermeel, maar zoals je ziet is de keuze reuze. 😉
- Glutenvrij havermeel: dit meel heeft een hele fijne toegankelijke smaak en werkt top om een starter mee te maken. Daarnaast is het een mooie basismeelsoort om een glutenvrij zuurdesembrood mee te maken. Het is volkoren, bevat goede bouwstoffen en voedingsstoffen, ik ben fan!
- Rijstmeel: een neutrale glutenvrije meelsoort die echt acteert als een allrounder in glutenvrij brood. Net als glutenvrij havermeel is het fijn om hiermee een glutenvrije zuurdesemstarter te maken. Zowel bruine rijstmeel als witte rijstmeel, let er wel op dat de korrel niet te grof is dat proef je terug in het brood.
- Boekweitmeel: makkelijk verkrijgbaar, voedzaam én werkt heel fijn als basis van een starter. Prima om ook in brood te verwerken, maar niet te veel dan wordt het brood snel zwaar.
- Sorghummeel: dit meel heb ik HE-LE-MAAL ontdekt! Wauw, mijn starter doet het er niet alleen heel goed op maar ook de broden krijgen een fijne en vooral zachte structuur wanneer je sorghummeel toevoegt. Daarnaast bevat het veel vezels en is het een volkoren meelsoort.
- Quinoameel: een feestje om mee te werken. Wanneer ik de meelsoort ruik heeft een een iets muffe lucht maar wanneer ik het in mijn broden en starters verwerk proef ik hier niets van terug. Aanrader!
- Aardappelzetmeel: niet eerder was ik hier fan van maar in mijn broden geeft het een hele lichte en fijne structuur. Je kan dit NIET gebruiken om de starter mee te voeden. Wel om het brood mee te maken, dat raad ik je aan.
- Tapiocameel of arrowroot: deze zijn uitwisselbaar en werken samen met het aardappelzetmeel om het glutenvrije zuurdesembrood lichter te maken.
Dit was het voor nu! Wellicht vul ik de melen later nog aan. 🙂
Tips voor een glutenvrije zuurdesemstarter
- Wanneer je op internet meer informatie gaat zoeken over glutenvrij zuurdesembrood, laat je dan vooral niet gek maken door allerlei professionele termen en voedingsschema’s. Wanneer je jouw starter in het begin twee keer per dag voert met water en meel dan komt het goed. Durf te experimenteren en je zal zien dat je binnenkort de lekkerste glutenvrije zuurdesembroden bakt!
- Koop jouw meelsoorten groter in, dus bestel ze online zodat je meer meel in 1 keer koopt. Dat is voordeliger en het scheelt een hoop verpakkingsmateriaal. 🙂 Ik bestel het zelf graag bij De Notenshop.
- Wanneer de kamertemperatuur warmer is zal je zien dat jouw starter het beter doet. Zet jouw starter indien nodig in een bak lauwwarm water zodat deze ineens heel goed zal groeien.
- Het kan zo zijn, zeker in de eerste periode dat jouw starter muffig gaat ruiken. Wees niet bang, die gaat over dus gooi jouw starter niet weg. Dat hoort bij het fermetatieproces.
- Is jouw starter klaar? Dan kun je starten met het maken van het Glutenvrije witte zuurdesembrood!
Recept
Wat heb je nodig?
- Schone weckpot
- Houten pollepel
- Schone theedoek + elastiekje
- Keukenweegschaal
Ingrediënten:
- 50 g glutenvrij havermeel
- 55 g lauwwarm water
Aan de slag!
Twee keer voeden per dag:
- Zorg ervoor dat de pot die je gebruikt helemaal schoon is. Weeg het meel af en doe dit in de weckpot, spatel hier het lauwwarme water doorheen. Jouw starter moet de consistentie hebben van een dikke pasta. Is jouw starter te droog? Voeg dan een klein beetje extra water toe.
- Dek de pot af met een schone theedoek en sluit dit af met een elastiek. Zo kan jouw starter ontluchten. Zet jouw glutenvrije zuurdesem starter op een warme plek, zo’n 20 graden. Mijn starter staat in de keuken op mijn aanrecht. Voer jouw starter twee keer per dag met dezelfde hoeveelheid meel en water. Roer iedere keer goed na de voeding, er mag geen meel meer te zien zijn. Ik voer mijn starter de eerste dagen in de ochtend en in de avond.
- Na zo’n 2 a 3 dagen zal je zien dat de starter belltjes zal vormen, ze zijn klein maar het begin is er!
- Na 3 dagen wordt de pot steeds voller, bewaar 100 gram van de starter en gooi de rest weg. Maak de pot NIET schoon. Ik weet het, dit doet pijn maar binnenkort kun je hier hele mooie recepten mee maken, stay tuned!
Eén keer voeden per dag:
- Na 3 dagen kun je de starter 1 keer per dag voeden. Gebruik dan 100 gram meel of een combinatie en 110 gram lauwwarm water. Roer alles weer goed door elkaar, totdat er geen meel meer te zien is. Is jouw consistentie te dik? Voeg dan een klein beetje extra water toe.
- Hou dit 7 dagen vol, zie je dat op dag 7 jouw starter meer belletjes aanmaakt en begint te rijzen, dan kan ik je feliciteren, jouw glutenvrije zuurdesemstarter leeft! Tussen de 7 a 10 dagen kun je beginnen met de voorbereiding voor het bakken van een glutenvrij zuurdesembrood!
- De starter die je over zal houden, daarmee ga je verder en deze voed je 1 keer per dan met 100 gram meel en 110 gram lauwwarm water. Wil je niet meteen een nieuw brood maken, bewaar jouw starter dan in de koelkast. Je voed jouw starter na gebruik en daarna mag deze de koelkast in.
- Wanneer je jouw starter weer wil gebruiken dan haal je deze uit de koelkast, voed je deze eerst voordat je aan de slag gaat met het volgende brood.
Ga NU aan de slag met jouw glutenvrije zuurdesembrood!
Notities:
- Het kan zo zijn dat bij jou de starter nog niet zo snel zal activeren, maar echt het gaat gebeuren. Blijf doorzetten, want echt het gaat jouw lukken!
- Maak de weckpot NOOIT schoon, het klinkt vies maar echt dit is funest voor jouw starter in het begin. Later heeft jouw starter er minder last van maar in het begin is het belangrijk dat je de pot in tact laat om te voorkomen dat de starter het ineens niet meer doet.
Ga je deze glutenvrije zuurdesemstarter maken? Laat even een berichtje achter, dat vind ik leuk! Heb je een foto? Post deze op mijn Facebook of Instagram. Vergeet mij niet te taggen of de haghtag #ohmypie te gebruiken. Ben je op zoek naar meer inspiratie? Bestel mijn boek Oh My Pie! of mijn boek ‘Bakken zonder Tarwe‘!
Dus de eerste 3 dagen moet je het 3x per dag voeden met 50 gr meel en 55 gr water en na die 3 dagen nog 7 dagen 1x 100 gr meel en 110 gr water?
Yes dat klopt als een bus Joya!
Hè????
Hoi
Alieke
Wat bedoel jij met zes delen?
Hoi Marike,
kan je met dat eerste deel wat je weggooit niet een 2 of 3e starter maken.
Vroeger deed ik het maken van een starter voor een cake kon je deze verdelen en weggeven of een nieuwe starter beginnen.
Had jij dit al uitgeprobeerd?
Hi Alieke,
Dat kan zeker! Dat doe ik zelf ook wel eens. 🙂
Hoi Marike, blij met je startereçept, vraagje, het is bij mij in huis meestal zo’n 15 a 16 graden, zou het dan ook lukken om een start er op te starten, en zou teffmeel ook een optie zijn.?
Hi Gerlinda,
Zet jouw starter overdag een paar uur in een bak warm water of in de oven met alleen het lampje aan 🙂
Vraagje: dus je moet een weckpot hebben die uiteindelijk groot genoeg is om die hoeveelheid meel en water van 7 dagen te kunnen hebben?
Hi Carolien,
Nee dat hoeft niet, tussendoor gooi je een beetje weg zodat de pot niet te vol wordt. Daardoor blijft het ‘hanteerbaar’.
Het recept van de zuurdesemstarter vind ik op dit punt niet duidelijk:
Na 3 dagen wordt de pot steeds voller, bewaar 100 gram van de starter en gooi de rest weg. Maak de pot NIET schoon. Ik weet het, dit doet pijn maar binnenkort kun je hier hele mooie recepten mee maken, stay tuned!
Moet je de EERSTE 3 dagen dan ook steeds een deel weggooien, totdat je 100 gram overhoudt? En de ANDERE 7 A 10 DAGEN ?, anders heb je een hele grote weckpot nodig.
En is de volgorde per dag:
Eerst een deel uit de weckpot halen wegdoen, en daarna weer meel en water toevoegen? of de volgorde andersom?
Na 3 dagen van je starter 100 gram overhouden en verder gaan met 1x p/d 100 gram gv bloem en 110 cc water.
Dank je Alieke
Jouw reactie is wat sneller
Is het bij jou gelukt?
Ja, heb de andere ook gevoed. Dus nu 6 delen klaar staan. Vandaag ga ik het brood voorbereiden en
Morgen bakken. Heb er zin in.
Hoi
Alieke
Wat bedoel jij met zes delen?
Hoe lang kan je de rest bewaren in de koelkast? Enig idee?
Ga uit van zo’n 3 dagen 🙂 Aanrader! Ik zet binnenkort pancakes online met de leftover.
Waar vind ik de recepten met de leftover starter? Vind het een beetje zonde om steeds weg te gooien…
Hi Kim,
Je moet inderdaad een gedeelte weggooien dan pas aanvullen met meel en water. Dit doe je vervolgens iedere dag. 🙂
Liefs,
Marike
Hi Marie,
Super fijn dat je dit recept online hebt geplaatst! Ik ben inmiddels ook begonnen aan de starter, maar deze is erg dik. Zo dik dat het amper van mn lepel af komt. Klopt dit? Of moet het wel nog tegen vloeibaar aan zitten?
Groetjes Sanne
*Marike
Ik heb dat ook.. moet flinke spierballen hebben om te roeren
Iets meer water toevoegen 🙂 Het moet een cakebeslag zijn.
Hi Sanne,
Wat leuk om te lezen! Je mag dan iets meer water toevoegen. Met glutenvrij meel is het vaker zo dat het iets meer water nodig heeft. Het moet een soort cakebeslag zijn. 🙂
Liefs,
Marike
Ik zit nu op dag 4 maar kan ik dan een combinatie maken van 50 gram havermeel en 50 gram rijstemeel of moet ik maar 1 meelsoort gebruiken?
Beste Ellen,
Je mag kiezen, net wat jij leuk en fijn vindt!
Liefs,
Marike
OP dag 3 heb ik 100gr van de starter overgehouden en doe er nu elke dag 100gr bloem en 110 gr water bij. Blijf ik dat 7 à 10 dagen doen?
Gooi ik tussendoor een deel weg want mijn pot begint na dag 7 erg vol te zijn.
Juist de glutenvrije aardbeien yoghurt taart gemaakt, ziet er goed uit.
Groetjes Annelies
Hoi Kim,
Begrijp ik goed dat je na 3 dagen, 7 dagen,
1 keer per dag moet voeden. Haal je dan die 7 dagen steeds 100 gr van je starter uitje pot en voed je hem dan met 100 gr meel en 110 gr water.
Hoe maak ik de pot niet schoon en haal er toch 100 gram starter uit? Ik weet niet precies hoeveel starter er in mijn pot zit..
Misschien is een tip de lege pot wegen voordat je begint. Dan is het makkelijker 100 gram afwegen.
Hele goede tip!
Liefs,
Marike
Hey Caroline,
Je voed de starter inderdaad dan nog maar 1 keer per dag. Ik haal vaak de helft van de starter er uit en voeg het water en meel toe. De pot maak je niet schoon.
Dan komt het helemaal goed!
Liefs,
Marike
Hoi, Mijn eerste zuurdesem, glutenvrije brood gebakken, wat een ontdekking!
Hij was nog wel een beetje plakkerig van binnen, wel de juiste tijden aangehouden.
Vraag: mijn starter leeft en ik zit op dag 10. Moet ik nu nog steeds elke dag voeden of kan ik hem in de koelkast zetten. Zo ja, hoe vaak moet dan ik mijn starter voeden?
Hi Caroline,
Wat tof zeg! Je zal zien dat jouw broden steeds beter zullen worden.
Je kan de starter na het bakken van het brood voeden en in de koelkast zetten. Voedt jouw starter iedere week en voordat je deze weer wil gaan gebruiken en begin aan een nieuw brood. 🙂
Kun je hier iets mee?
Liefs,
Marike
Ha Marike,
Dank voor je reactie. Ik weet niet of ik je dat al vroeg maar ik maar ik heb nu 3 keer een glutenvrij zuurdesembrood gebakken en 3 keer is het brood na de oven ingezakt, Nog wel lekker maar niet zoals het hoort. Heb jij een tip?
dag, groetjes
Caroline
je kunt de starter ook met maar 10 gram gv meel en 11 gr water voeden. Hoef je niks weg te gooien.
Als je dan je brood wil gaan bakken pak je een hoeveelheid starter, die vul je aan tot de hoeveelheid die je voor het brooddeeg recept nodig hebt en die laat je een nacht( eventueel in de koelkast) ontwikkelen en dan kun je je brood gaan maken.
Je starter vul je weer aan met 10 gr gv meel en 11 gr water en zet je in de koelkast( eventueel in de 0 graden la). Wil je weer gaan bakken dan moet je dus wel op tijd je starter uit de koelkast halen zodat je een deel weer voor je brood gaat gebruiken en de starter weer terug in de koelkast zet
Hallo,
Ik heb hiervoor een speltdesemstarter gemaakt en daar voedde ze het maar 1 x per dag met 50 gram meel en 50 gr water. Dus ik vroeg me af waarom dit 2 keer gevoed moet worden en waarom met 100 gram. Ik ben nu 5 dagen bezig en het doet het hartstikke goed. Met alleen de eerste dag 2 keer voeden en de rest 1 keer met 50 gr meel en 55 tot 60 gram water.
Van de starter die ik over had maak ik rozijnen noten brood met lekker veel kaneel. Ik ben benieuwd hoe dit glutenvrije brood zal gaan smaken. Dank je wel voor het delen van deze glutenvrije starter. Erg blij mee❣️
Wat geweldig dit duidelijke en enthousiaste recept!
Vraagje: doe je nooit de weckpot deksel erop en altijd alleen een theedoek?
En waarom gooi je een deel weg? Is dit alleen om de hoeveelheid behapbaar te houden of is er een andere reden voor (nieuwsgierig:) )
Gr Josine
Hi Josine,
Ah zo leuk ik bak hem wekelijks en nog altijd heel blij mee! Ik doe er een theedoek op inderdaad.
Het gedeelte gooi ik weg omdat de pot anders te vol zit, je kan het ook gebruiken om pannenkoekjes of granola bijvoorbeeld mee te bakken. Recepten volgen nog!
Liefs,
Marike
Hoi! Dankjewel voor je antwoord. Mijn zuurdesem heeft na 6 dagen nu wel wat kleine luchtbelletjes er in en ruikt zuur. Maar rijzen doet ie niet. Is hij mislukt?
Ook vroeg ik mij af of ik het bijvoeden met 50 gram meel en 55 ml water kan doen?
Groeten!! Alvast erg bedankt voor het antwoord
Dat heb ik dus ook (dat het zuur ruikt)…. geen idee of het nou mislukt is of niet….? Wat heb jij gedaan?
Hoi!
Ik bak nu al een poosje heerlijke Glutenvrije desem broden volgens jouw recept. We smullen ervan! Thank! Maarrrr, soms komt het voor dat de buitenkant van het brood perfect gebold is, maar dat na het opensnijden zichtbaar wordt dat de binnenkant helemaal maar de bodem gezakt is. Enig idee hoe dit kan?
Hoi Marike,
Heb jij een goed recept voor een cake met glutenvrije zuurdesemstarter. Ik bak nu van het restant starter pannenkoekjes, heel lekker. Nu wil ik een keer een cake bakken. Hoop dat je wat weet.
groetjes
Caroline
Hoi Marike
Superduidelijk! Ik ga er binnenkort mee beginnen. Ik mag namelijk geen gluten en geen gist. Eerst bakte ik of zelf zuurdesem of zelf glutenvrij brood (maar daar is droge gist voor nodig). Een hele heldere uiteenzetting, complimenten! Ik heb je boek over glutenvrij zien liggen in de bakwinkel. Ik mag echter ook geen ei en geen lactose, dus dan vallen veel dingen alweer weg. Maar ook dat zag er heel mooi en duidelijk uit. Wellicht in een verdere fase, dat ik deze toch nog eens aanschaf.
A fijn… zou ik voor het brood eventueel ook kastanjemeel, bananenmeel, tijgernootmeel, teffmeel of kikkererwtenmeel kunnen gebruiken? Of heeft iemand hier al ervaring mee?
Warme groet
Paulien Kuijpers
Teff kan prima, maar ik zou het in combinatie met andere meelsoorten gebruiken en een klein beetje vanwege de sterke geur en smaak. Kikkererwtenmeel vind ik persoonlijk erg overheersend, dus ik gebruik het nooit. Met de andere meelsoorten heb ik geen ervaring.
Hallo Marike, je raadt de Notenshop aan, maar daar is vrijwel geen enkele meelsoort gegarandeerd glutenvrij. Oftewel, bij de kenmerken staat steeds een disclaimer: kan sporen van gluten bevatten. Lijkt me geen aanrader voor mensen met coeliakie!
Hi Mark,
Dankjewel voor het berichtje! Ik weet dat de producten glutenvrij zijn zoals amandelmeel, rijstmeel, boekweitmeel. Er staat op kan sporen van bevatten, maar dit doen ze enkel om zichzelf in te dekken en omdat het moet vanwege wetgeving. Ik weet dat de kans dat er sporen van gluten in zitten vrijwel 0. Ik ken het bedrijf goed en ik weet hoe ze werken. Voor haver, havermout etc koop ik standaard de gecertificeerd glutenvrije producten, dit staat er ook altijd bij.
Hallo Marike,
Ben gisteren voor de allereerste keer begonnen met de starter, eet sinds kort (zoveel mogelijk) glutenvrij.
Ik zie meerdere keren in de reacties staan dat er nog info komt over wat je met de leftovers van de starter kunt doen. Is deze info al beschikbaar? Kan het niet vinden..
Hé Marieke
Vraagje ik ben nu echt al 7 dagen bezig met 1 voeding alleen ik krijg niet zulke grote bellen als jij hebt er in. Toen ik van 2 naar 1 voeding overging had ik net zoveel bellen.
Hallo Marike,
als ik de starter uit de koelkast haal en hem voedt hoeveel dagen moet hij dan nog staan of kan ik meteen een brood bakken?
Hartelijke groet,
Marianne
Mijn starter ruikt zuur, logisch, maar ook een beetje naar eieren. Geen schimmel!
Maar is deze dan verrot?
En waarom voed je met 100 gram meel en niet bijv 20 gram?
Is er ook een insta video of reel van deze werkwijze, maakt t vaak wat helderder?